De provincie Zuid-Holland heeft op 18 november de ontwerp-voorkeursbeslissing vastgesteld: het voorkeursgebied voor windmolens in Lansingerland wordt Kruisweg-Oost, direct ten noorden van de A12 en volledig in het Groene Hart. Daarmee wordt één van de meest gevoelige locaties uit het planMER nu daadwerkelijk richting realisatie geduwd.
Bewoners, lokale politici en deskundigen reageren geschrokken. De provincie zelf spreekt van een “zorgvuldige afweging”, maar de kritiek zwelt aan dat het proces al maanden voelt als een “richting met een vooringenomen uitkomst”.
Turbines tot 190 meter hoog, midden in Groene Hart
In de ontwerpbeslissing staat dat binnen het voorkeursgebied ruimte moet worden gemaakt voor een windpark van circa 15 MW, wat waarschijnlijk neerkomt op 2 à 3 turbines van ongeveer 190 meter tiphoogte. Het meest noordelijke deel van het zoekgebied vervalt, maar het hart van de polder blijft aangewezen als voorkeurslocatie.
Hoewel de provincie in haar communicatie spreekt over het “onderzoeken van mogelijkheden om de turbines zo zuidelijk mogelijk te plaatsen”, blijkt uit de officiële kaarten dat:
→ alle turbines sowieso ten noorden van de A12 in het Groene Hart komen te staan.
Daarmee bevestigt het document precies waar bewoners en deskundigen al maanden voor waarschuwen.
Stéphane Ganeff: “Dit is nooit een reële keuze geweest”
Bewoner en materiedeskundige Stéphane Ganeff reageert fel: “De provincie doet alsof er nog onderzocht wordt of turbines ‘zo zuidelijk mogelijk’ kunnen. Maar dat is niet realistisch: ze komen gewoon alle drie ten noorden van de A12 in het Groene Hart, zoals altijd de bedoeling was.”
Volgens Ganeff heeft de klankbordgroep wel input geleverd, maar is deze slechts “oppervlakkig verwerkt” in de voorkeursbeslissing.
CDA: ‘Kruisweg dreigt het afvoerputje van Lansingerland te worden’
Het CDA reageerde stevig op het bericht. Fractievoorzitter Jan-Willem van den Beukel: “Plaatsing van windturbines zo dichtbij Kruisweg en andere woningen is voor het CDA Lansingerland onacceptabel! De gezondheid van onze inwoners hoort immers op 1 te staan. Zo’n prachtige plek, midden in het open landschap, het Groene Hart, tegen de Rotte aan: hoe krijg je het verzonnen?”
Het CDA wijst erop dat het besluit van GS niet los kan worden gezien van het bestuursakkoord tussen provincie en gemeente uit februari 2025.
Volgens Van den Beukel: “Het feit dat GS nu kiest voor Kruisweg komt rechtstreeks voort uit de bestuursovereenkomst waarin staat dat windmolens niet op Bleizo mogen komen — en dus wél in de polder bij Kruisweg. De gemeente mag zich ook niet juridisch verzetten. Dit komt dus niet als een verrassing; de gemeente heeft dit zelf mee gecreëerd.”
Daarbij roept het CDA op om de zogeheten Both-norm — minimaal 900 meter afstand tot buurtschappen — op Kruisweg toe te passen. De provincie heeft toegezegd deze afstandsnorm te onderzoeken.
Van den Beukel wijst ook op het aanvullende effect voor bewoners van de Chrysantenweg Bleiswijk en Moerkapelle, die eveneens te maken krijgen met turbines op relatief korte afstand.
Provincie: bewoners mogen zienswijzen indienen
De provincie opent tussen 28 november 2025 en 9 januari 2026 de formele inspraakronde. Daarnaast komt er op 3 december een inloopbijeenkomst in Moerkapelle.
A12-discussie: een kwestie van taal versus realiteit
Een opvallend punt in de communicatie van GS is de passage dat gekeken wordt of turbines “zoveel mogelijk onder de A12” kunnen worden geplaatst. Volgens inwoners is deze formulering misleidend:
In de officiële stukken komt dit scenario niet voor
- De locatie ten zuiden van de A12 is geen reële optie
- Alle voorgestelde posities liggen in het Groene Hart, ten noorden van de A12
- Oftewel: het zuidelijke scenario fungeert vooral als communicatieve geruststelling, niet als realistische locatiekeuze.
Klankbordgroep voelt zich niet serieus genomen
In de brief aan deelnemers stelt de provincie dat de input van de klankbordgroep “zorgvuldig is meegenomen”. Maar Ganeff nuanceert dat onmiddellijk: “De voorkeursbeslissing lijkt rekening te houden met onze zorgen, maar dat is niet realistisch. De locatie is praktisch gelijk aan wat vanaf het begin al de bedoeling was.”
Bewoners krijgen nu massaal te horen dat “hun opmerkingen zijn meegenomen” — maar zien in de kaarten en onderbouwingen een ander verhaal terug.
Bestuursakkoord maakt verzet van gemeente onmogelijk
Een cruciaal punt dat nu volledig zichtbaar wordt:
in de bestuursovereenkomst heeft de gemeente afgesproken:
- niet meer te procederen tegen provinciale windplannen
- Bleizo-West uitsluitend te gebruiken voor woningbouw, niet voor windenergie
- nieuwe alternatieve locaties binnen de gemeente te accepteren
Daarmee is de gemeente beleidsmatig buitenspel gezet, iets waar het CDA vanaf het begin al voor gewaarschuwd heeft. Van Den Beukel zegt daarover: “In de Commissievergadering Algemeen Bestuur van februari dit jaar, steunde een meerderheid in de Raad het bestuursakkoord, waarna GS aan de slag kon in de wetenschap dat ten aanzien van windturbines bij Kruisweg de gemeente geen strobreed in de weg zou liggen.” Volgens hem is dat één-op-één de reden dat nu Kruisweg-Oost als voorkeursgebied wordt aangewezen.
Wat betekent dit concreet?
- Er wordt gestuurd op 2 of 3 windturbines van 190 meter hoog
- In een gebied dat onderdeel is van het Groene Hart
- Direct ten noorden van de A12, niet onder de A12
- Op korte afstand van Kruisweg, Chrysantenweg en het open polderlandschap
- Met als onderbouwing een planMER waarover stevige vragen bestaan
- Met een gemeenteraad die juridisch niet mag ingrijpen door eerdere afspraken
Wat nu?
Iedere inwoner kan vanaf 28 november een zienswijze indienen
Er volgt politiek debat in Provinciale Staten in het voorjaar van 2026
Een definitief besluit staat gepland voor juni 2026
Jan-Willem van den Beukel van CDA Lansingerland is strijdbaar: “We hopen op steun in de raad, ook van de coalitiepartijen, om dit te voorkomen. De strijd is nog niet gestreden.”
