Een recente uitspraak van de rechtbank in Rotterdam zette de redactie van RTV Lansingerland aan het denken. Het ging om een man met ernstige psychische problemen die was veroordeeld voor het bedreigen van een gemeentewerker in Rotterdam vorig jaar. Hij werd jarenlang behandeld in een forensisch psychiatrisch centrum en staat sinds mei onder begeleiding. Uit documenten blijkt dat hij mogelijk bij familie in Lansingerland komt wonen.
En heel recent nog sneed een man met verward gedrag een gasleiding door in een flat aan de Klaverweide in Berkel. Hulpdiensten rukten massaal uit en het gebouw werd ontruimd. De politie meldde dat het om een bekende zorgcliënt ging.
Deze gebeurtenissen waren voor RTV Lansingerland aanleiding om breder onderzoek te doen. Zijn zorginstellingen, woningcorporaties en andere instanties in onze gemeente wel goed voorbereid op mensen met ernstige psychische problemen? En voelen omwonenden zich veilig?
Signalen uit de samenleving
Na een eerste rondgang in de gemeente meldden zich meerdere inwoners met zorgen over onveiligheid in hun buurt. De meldingen betroffen regelmatig situaties met bewoners die zichtbaar kampen met psychische problemen of verward gedrag vertonen. In sommige gevallen ging het om mensen die volgens omwonenden extra begeleiding of toezicht nodig zouden hebben. Zulke situaties lijken zich vooral voor te doen in buurten met sociale woningbouw, waar kwetsbare doelgroepen – al dan niet met een achtergrond in zorginstellingen of vanuit een bijzondere urgentie – worden gehuisvest.
Via WhatsApp-buurtapps, zoals die van Buurtpreventie Lansingerland, vroegen we bewoners naar hun ervaringen met overlast en onveiligheid in de wijk. Daaruit ontstond een breder beeld: structurele overlast komt vaker voor dan gedacht, maar wordt zelden openlijk besproken.
Dat het daadwerkelijk misgaat blijkt uit incidenten die ook de media haalde. Zo was er eind 2024 een melding bij een basisschool in Berkel en Rodenrijs waar een man met verward gedrag met een mes stond te zwaaien. In juli van dit jaar overmeesterde een voorbijganger nog een man met een mes op straat. En ook werd onlangs nog braakschade aan een gesloten drugspand in verband gebracht met een verward persoon. Hoewel het hier om afzonderlijke incidenten gaat, roepen ze gezamenlijk vragen op over signalering, begeleiding en toezicht op mensen die kampen met complexe psychische of sociale problemen.
Deze signalen lijken geen op zichzelf staand beeld: ook in de jaarverslagen van 3B Wonen uit 2023 én 2024 wordt melding gemaakt van een toename van bewoners met een zorgbehoefte in gewone woonwijken. Die ontwikkeling zet de leefbaarheid onder druk en stelt hoge eisen aan samenwerking tussen corporaties, zorgpartijen en veiligheidsinstanties. In het meest recente verslag schrijft de corporatie: “De complexiteit van sommige casussen overstijgt de draagkracht van een buurt.” En: “Wij signaleren dat zorginstellingen, wijkteams en gemeenten niet altijd voldoende middelen of capaciteit hebben om passende ondersteuning te bieden.”
Ook de cijfers van de politie laten zien dat het aantal overlastmeldingen in Lansingerland stijgt. In de eerste helft van 2025 kreeg de politie 106 meldingen binnen van overlast door mensen met verward gedrag. Vijf jaar eerder, in 2020, waren dat er nog 75. De meeste meldingen kwamen uit Berkel, met 21 meldingen in zes maanden tijd. In totaal werden er in het eerste halfjaar van 2025 389 overlastmeldingen gedaan in Lansingerland. Dat zijn er wel iets minder dan in dezelfde periode vorig jaar.
Hoe werkt het in Lansingerland?
3B Wonen laat weten dat toewijzing van woningen verloopt via reguliere urgentieprocedures of Woonnet Rijnmond. Daardoor is vooraf niet altijd bekend of huurders een zorgvraag hebben. Bij signalen van overlast of zorgelijke situaties worden meldingen geregistreerd, maar ingrijpen is pas mogelijk als sprake is van een stevig dossier, bij voorkeur met meerdere melders. Tegelijk erkent 3B Wonen dat rechters huurovereenkomsten moeilijker ontbinden door de krapte op de woningmarkt, zelfs bij structurele overlast.
Volgens 3B Wonen komen klachten vaak pas binnen als de situatie al uit de hand is gelopen. Bewoners wachten te lang met melden of durven hun buren niet direct aan te spreken. De woningcorporatie ziet bovendien een groeiend aantal bewoners die zorg mijden of waarvoor geen goede hulp beschikbaar is. “Onze maatschappij is nog onvoldoende ingericht om zorg goed aan huis te leveren,” zegt 3B Wonen. Ze zien duidelijk dat het aantal bewoners met verward gedrag toeneemt.
De corporatie werkt samen met gemeente, buurtbemiddeling en instellingen via onder meer het multidisciplinair overleg (MDO). Daarnaast organiseert men preventieve activiteiten zoals “3B Wonen komt buurten” om contact met bewoners te versterken. Maar de effectiviteit van zulke initiatieven hangt sterk af van medewerking van alle partijen én van meldbereidheid.
Politiek reageert
Politieke partijen in Lansingerland laten in hun reacties zien dat het onderwerp leeft, maar benaderen het ieder vanuit een eigen invalshoek. De VVD legt de nadruk op veiligheid als eerste voorwaarde, maar benadrukt ook dat mensen die in de fout zijn gegaan na een straf de kans moeten krijgen op een nieuwe start, maar mits zij goed begeleid worden – bij voorkeur ook richting werk en maatschappelijke participatie. Leefbaar 3B hamert juist op regie en samenwerking tussen zorg en veiligheid, en wijst op het Integraal Veiligheidsbeleid waarin vroegsignalering en informatiedeling centraal staan. De PvdA wil zich niet mengen in individuele zaken, maar ziet juist noodzaak tot betere systeemaanpak waarbij zorg, veiligheid en buurtpreventie structureel samenwerken. Het CDA uit zorgen over het ontbreken van toezicht op mensen met een complexe achtergrond en pleit voor beter inzicht in wie er in de wijk woont, mét aandacht voor de zorgplicht richting álle omwonenden.
Oproep aan inwoners
Naar aanleiding van dit artikel, en op basis van de meldingen en gesprekken die sindsdien zijn binnengekomen, ontstaat het beeld dat er in Lansingerland meer aan de hand is dan een paar op zichzelf staande incidenten. Verschillende inwoners delen zorgen over terugkerende overlast, gevoelens van onveiligheid en een gebrek aan toezicht of begeleiding van kwetsbare bewoners. Ook worden vragen gesteld over het optreden van instanties en de rol van de gemeente bij het aanpakken van deze situaties.
RTV Lansingerland onderzoekt daarom verder wat er lokaal speelt: is er sprake van een structureel probleem, of blijft het bij individuele gevallen? Om dat goed en zorgvuldig in kaart te brengen, zijn we op zoek naar meer informatie, ervaringen en verhalen – positief én negatief. Heeft u zelf iets meegemaakt in uw wijk, of wilt u iets delen wat speelt in uw directe omgeving? Laat het ons weten via [email protected].
Op basis van uw informatie die we verzamelen, werken we aan een vervolgpublicatie waarin we dieper willen ingaan op deze problematiek – Uw bijdrage helpt ons om dat zo volledig en feitelijk mogelijk te doen.
