De gemeente Lansingerland heeft van accountant BDO een goedkeurende verklaring gekregen over de jaarrekening 2024. Daarmee wordt bevestigd dat de gemeente het meeste geld op de juiste manier heeft uitgegeven en de boekhouding grotendeels op orde is. In de vergadering van de Begeleidingscommissie Accountantscontrole (BAC) kwamen wel enkele bekende aandachtspunten opnieuw aan de orde.
Aandacht voor eerder besproken overschrijding inhuur
Een punt dat opnieuw werd besproken, is de forse overschrijding bij een bestaand contract voor inhuur van externen. De gemeente gaf in totaal 39 miljoen euro uit aan inhuur in 2024. Van dat bedrag bleek 20 miljoen euro extra uitgegeven te zijn bovenop wat in het oorspronkelijke contract was afgesproken. Dat is dus meer dan twee keer zoveel als begroot. Volgens de accountant valt dat buiten de regels voor aanbesteden. Daarom is het hele bedrag van 20 miljoen euro als onrechtmatig bestempeld.
Toch kreeg de gemeente een goedkeurende verklaring over de jaarrekening. Dat komt doordat accountants werken met zogenaamde ’tolerantiegrenzen’: als een fout binnen een bepaalde grens blijft, hoeft dat niet te leiden tot een afkeurende verklaring. In 2024 gaf Lansingerland ongeveer 710 miljoen euro uit. Voor fouten in de aanbesteding of overschrijding van de begroting geldt apart een maximale grens van 3%, oftewel ongeveer 21 miljoen euro per categorie.
De fout met de inhuur (20 miljoen) viel onder de regels voor aanbesteding. De fout van 3,3 miljoen ging over het uitgeven van meer geld dan begroot. Omdat geen van beide fouten afzonderlijk de 3%-grens overschreed, mocht de accountant toch een goedkeurende verklaring afgeven. In maart 2025 heeft de gemeente bovendien een nieuwe aanbesteding gedaan en een nieuw contract gesloten. De accountant adviseerde de gemeente wel om in de toekomst zorgvuldiger om te gaan met dit soort contracten en begrotingen.
Positief financieel resultaat, maar structurele zorgen
De gemeente sloot 2024 af met een positief resultaat van ruim 1,6 miljoen euro. Dat komt vooral door incidentele meevallers, zoals hogere opbrengsten uit bouwleges en een vrijval van een voorziening voor grondaankopen. Tegelijk waarschuwde accountant Arno Koolen voor het structureel te positieve verschil tussen begroting en werkelijkheid: “Er wordt vaak met verliesbegrotingen gewerkt, terwijl het resultaat positiever uitvalt dan geraamd.”
Verschillende raadsleden, waaronder Johan Philippens (Leefbaar 3B) en Hamid Azzouzi (PvdA), drongen aan op realistischere begrotingen in de toekomst.
Onzekerheid over zorg betalingen: 650.000 euro
Opvallend was ook dat er in de jaarrekening een onzekerheid van 650.000 euro is opgenomen. Dit bedrag betreft betalingen aan een groep kleinere zorgaanbieders waarvoor geen controleverklaringen beschikbaar zijn. Een controleverklaring is een officieel bewijs van een accountant waarin staat dat de boekhouding van een organisatie klopt. Als zorgaanbieders dat bewijs niet geven, weet de gemeente niet zeker of het geld goed is besteed. Dat maakt het lastiger om te controleren of alles volgens de regels is gegaan, en brengt dus een risico met zich mee. waren. Hoewel deze onzekerheid geen directe aanleiding gaf tot een afkeurende verklaring, is het wel iets waar de gemeente volgens de accountant en de commissie alert op moet blijven. De betrokken aanbieders zijn niet bij naam genoemd.
Deze situatie past in een bredere landelijke discussie over toezicht op zorgaanbieders, bijvoorbeeld bij persoonsgebonden budgetten en zorg in natura. In Lansingerland is er op dit moment geen sprake van concrete signalen van misbruik. De accountant zegt in zijn verslag dat het belangrijk is om goed te blijven opletten. Hij adviseert de gemeente om de manier waarop de gemeente controle houdt op hoe zorggeld wordt uitgegeven verder te versterken en zorgaanbieders beter te controleren, vooral als zij geen controleverklaring kunnen overleggen.
Meer controle en eenvoudigere regels
De commissie besprak ook het interne controleplan 2025. Daarin wil de gemeente onder meer meer gebruik gaan maken van data-analyse en automatisering bij de controle op betalingen. Raadslid Ronald van der Stad (D66) pleitte voor het inzetten van dashboards en continue monitoring in plaats van alleen steekproeven. Dat betekent dat de gemeente voortaan niet af en toe een paar betalingen controleert, maar juist voortdurend en automatisch bijhoudt of alles goed gaat. Bijvoorbeeld met een digitaal systeem dat meteen een seintje geeft als er iets misgaat. Zo kan de gemeente sneller ingrijpen als er fouten zijn.
Wethouder Simon Fortuyn (Leefbaar 3B) stelde voor om regels makkelijker te maken door het treasurystatuut en de nota garantstellingen op te nemen in de Financiële Verordening. Het treasurystatuut gaat over hoe de gemeente met geld omgaat, bijvoorbeeld met lenen en sparen. De nota garantstellingen gaat over situaties waarin de gemeente belooft om te betalen als een andere partij dat niet meer kan. Door deze regels op één plek samen te voegen, wordt het beleid overzichtelijker. Het voorstel wordt later verder uitgewerkt.
Vervolg
De jaarstukken worden op 3 juli besproken in de gemeenteraad. De komende periode moet duidelijk worden of de aanbevelingen van de accountant worden overgenomen, bijvoorbeeld op het gebied van strengere controle op inhuur en zorguitgaven.
Afbeelding: Nick Youngson /
Alpha Stock Images –
CC BY-SA 3.0
