De gemeenteraad van Lansingerland heeft donderdagavond 22 mei j.l. ingestemd met de oprichting van het HortiScience Innovation Center (HIC), een innovatiehub voor de glastuinbouw. Ook werd een nieuwe verordening voor de verdeling van sociale huurwoningen vastgesteld. Maar het debat werd vooral gedomineerd door scherpe kritiek op het gemeentelijk armoedebeleid, naar aanleiding van een rapport van de Rekenkamer.
Gemeente investeert in innovatiecentrum glastuinbouw
Met een investering van ruim €570.000 ondersteunt Lansingerland de oprichting van het HortiScience Innovation Center, dat wordt gevestigd op het terrein van Wageningen Research in Bleiswijk. Het centrum moet een broedplaats worden voor technologische vernieuwing in de tuinbouw, in samenwerking met onder meer WUR, YES!Delft, StartLife en Delphy.
De gemeente is mede-oprichter en levert bestuurlijke inzet via een stichting zonder winstoogmerk. Het centrum is onderdeel van de Horti Science uitvoeringsagenda en sluit aan op de langetermijnvisie van Lansingerland op duurzame economie en vestigingsklimaat.
Wethouder Simon Fortuyn (Leefbaar 3B) benadrukte hoe snel de woningmarkt uit de pas loopt met wat nog als betaalbaar geldt. Hij verwees naar het woningbouwproject in Wilderszijde: “Betaalbaar waren huizen van rond de 275.000 euro en ik zie nu aanbiedingen van verkopers rond de 360.000 euro. Toen ben ik me eigenlijk kapot geschrokken. Ik zeg het maar zoals het is.”. Volgens Fortuyn is sturing nodig om koopwoningen bereikbaar te houden voor starters.
Raad kraakt armoedebeleid: geen doelen, geen zicht
Het Rekenkamerrapport “Meer bereiken” stelt vast dat de gemeente veel inwoners in armoede niet bereikt, ondanks het bestaan van tientallen inkomensregelingen. De belangrijkste oorzaak: het gemeentelijk beleid stelt geen doelen over hoeveel mensen bereikt zouden moeten worden. En zonder zulke doelen – zoals een streefpercentage per regeling of doelgroep – is het ook niet mogelijk om te meten of het beleid werkt, of waar het juist tekortschiet.
De Rekenkamer stelt bovendien vast dat de gemeente weinig inzicht heeft in wie de regelingen gebruikt, dat aanvraagprocedures complex zijn, en dat er nauwelijks wordt samengewerkt met uitvoerende organisaties. Inwoners moeten het vaak zelf uitzoeken – en dat lukt lang niet iedereen.
De raad nam het rapport aan, maar was kritisch op de keuze van het college om de belangrijkste aanbeveling – het stellen van concrete doelen – niet over te nemen. Volgens het college is het armoedebeleid vooral bedoeld als “vangnet”, en hoort daar volgens hen geen streefgetal bij.
Verschillende fracties uitten daar onbegrip over. Zij vinden dat de gemeente zonder doelen niet kan sturen, verantwoorden of verbeteren. Ook wordt gevreesd dat mensen die het echt nodig hebben, onbedoeld buiten beeld blijven.
Waarom wil het college geen doelen stellen?
Officieel stelt het college dat het armoedebeleid een ‘vangnet’ moet zijn: inwoners die hulp nodig hebben, kunnen die krijgen zodra ze daar zelf om vragen. Maar waarom kiest de gemeente er dan niet voor om doelen te stellen over hoeveel mensen ze wil bereiken – zoals de Rekenkamer adviseert?
Die vraag bleef donderdagavond onbeantwoord. Toch zijn er een paar mogelijke redenen te bedenken waarom het college terughoudend is, al zijn die niet hard uitgesproken.
Geld
Als je als gemeente zegt: we willen 80% van de minima bereiken, dan moet je ook zorgen dat dat lukt. En dat kost geld – meer bekendheid leidt bijna altijd tot meer aanvragen. Het is mogelijk dat het college bang is voor extra uitgaven die lastig zijn in te passen in de begroting.
Politiek risico
Stel je een doel, dan kunnen raadsleden en inwoners je er later aan houden. Wat als het niet lukt? Dat leidt al snel tot politieke kritiek of druk. Door geen doelen te stellen, blijft de beleidsruimte groter – en ligt de lat nergens vast.
Wat de precieze overweging is, liet het college donderdag niet expliciet weten. De Rekenkamer noemde het ontbreken van doelen in elk geval een gemiste kans, en meerdere partijen in de raad waren het daarmee eens.
Nieuwe woonverordening reguleert verdeling sociale huur
De gemeenteraad stelde de Verordening Woonruimtebemiddeling Lansingerland 2025 vast, die op 1 juli in werking treedt. De verordening regelt wie in aanmerking komt voor sociale huurwoningen, via onder meer een vergunningplicht, urgentiecriteria en voorrangsregels voor lokaal gebonden woningzoekenden.
Uit onderzoek blijkt dat er gemiddeld ruim 300 reacties per woning zijn. Daarmee voldoet Lansingerland aan de wettelijke voorwaarden om zulke regels te mogen stellen. Voor middenhuur en betaalbare koop worden (vooralsnog) geen regels ingevoerd, omdat het aanbod te klein is en de uitvoeringskosten hoog zijn.
Raadslid Jan-Willem van den Beukel (CDA) verwoordde het als volgt: “Wat telt zijn betaalbare woningen voor onze inwoners. Dat is prioriteit. Dat spreekt deze raad uit.”
Gemeente digitaliseert contractbeheer na fouten
Om beter grip te krijgen op uitgaven, inkoop en verplichtingen, stelt de gemeente €750.000 beschikbaar voor de invoering van een digitale contractenbank. Aanleiding waren signalen van fouten en onduidelijkheden bij contractbeheer en factuurbetaling. Het nieuwe systeem moet eind 2026 volledig draaien en wordt gekoppeld aan de financiële administratie.
Volgens het college is dit een stap richting meer grip op financiële risico’s en professioneel contractbeheer.
