Eenzaamheid groeit, zelfs in de minst ‘alleen’ gemeente

22 november 2024
 

Lansingerland staat bekend als een gemeente met sterke gemeenschappen en veel jonge gezinnen. Toch toont een analyse van CBS-cijfers aan dat ook hier eenzaamheid een groeiend probleem is. In de Zuid-Hollandse gemeente wonen relatief weinig mensen alleen: slechts 33 procent van de huishoudens, ofwel 8.344 eenpersoons- en eenouderhuishoudens. Dat is het laagste percentage van de hele provincie. Maar als we kijken naar gevoelens van eenzaamheid, ligt het percentage in Lansingerland met 45 procent alsnog aanzienlijk hoog.

Alleen zijn is niet hetzelfde als eenzaam zijn
Het onderscheid tussen alleen wonen en eenzaamheid is belangrijk, benadrukken experts. “Wie alleen woont, hoeft zich niet eenzaam te voelen,” legt emeritus hoogleraar Theo van Tilburg uit. “Andersom kan iemand die samenwoont, zich wel degelijk eenzaam voelen. Maar het hebben van minstens één iemand die er écht voor jou is, verkleint de kans op eenzaamheid drastisch.”

Toch lopen deze cijfers niet gelijk op. Tussen 2012 en 2022 steeg het aantal eenzame mensen in Lansingerland sneller dan het aantal eenpersoons- en eenouderhuishoudens. Dit is een landelijke trend die niet alleen werd aangewakkerd door de coronapandemie. Al vóór de lockdowns nam eenzaamheid gestaag toe.

Eenzaamheid: een groeiend probleem
Volgens een enquête van het RIVM voelt bijna de helft van de volwassenen in Lansingerland zich eenzaam. Hoewel dit onder het gemiddelde van Zuid-Holland ligt, blijft het een zorgwekkend cijfer. Overheden en onderzoekers spreken zelfs van een ‘epidemie van eenzaamheid’. Sinds 2018 heeft het ministerie van Volksgezondheid daarom een actieprogramma: Eén tegen eenzaamheid, dat initiatieven ondersteunt om eenzaamheid tegen te gaan.

Emeritus hoogleraar Anja Machielse stelt echter dat de aanpak vaak tekortschiet. “We zoeken oplossingen voor individuele problemen zonder de omstandigheden van eenzame mensen te veranderen,” zei zij in haar afscheidscollege afgelopen zomer. Ze pleit voor een samenleving waarin iedereen zich welkom en geaccepteerd voelt, zodat minder mensen zich terugtrekken.

De rol van de gemeenschap
Lansingerland onderscheidt zich door een hechte gemeenschap, wat wellicht een buffer biedt tegen eenzaamheid. Toch blijkt ook hier dat verbondenheid niet vanzelfsprekend is. Het benadrukt het belang van buurtinitiatieven, vrijwilligerswerk en sociale activiteiten om mensen uit hun isolement te halen.

Op 11 november, bekend als Singles Day, een ‘feestdag’ die ooit in China begon, is er extra aandacht voor alleenstaanden. Het biedt een mooie kans om stil te staan bij wat het betekent om alleen te zijn, maar ook bij hoe we met elkaar kunnen zorgen dat niemand zich onnodig eenzaam voelt

Foto: Pexels