Windmolen perikelen: gaan imposante windturbines de leefomgeving aantasten?

De Provincie Zuid-Holland heeft op 14 mei besloten ook de vergunningverlening voor de windenergie in Lansingerland zelf op te pakken. Lansingerland staat al jaren in de schijnwerpers vanwege de discussie over windmolens. Recent nog heeft de provincie Zuid-Holland het voorstel van de gemeente Lansingerland afgewezen om een bemiddelaar in te schakelen om uit de impasse te komen.

De provincie is gebrand om de eerder in een intentieverklaring vastgelegde windenergie doelstellingen in Lansingerland te halen en heeft gebieden aangewezen waar windmolens moeten gaan komen. Maar de gemeente wil geen windmolens op haar grondgebied omdat eigen onderzoeken uitwijzen dat er binnen Lansingerland geen goede locaties zijn voor het plaatsen van deze moderne reuzenturbines.

De schaduwzijde van windparken
Naast de bekende argumenten tegen windmolens, zoals landschapsverstoring en waardedaling van woningen, zijn er concrete negatieve gevolgen voor omwonenden blijkt uit diverse onderzoeken. De enorme omvang van moderne windturbines, met wieken die een diameter van 150 meter of meer kunnen bereiken en 230 meter boven het landschap uittornen, creëren een overweldigende aanwezigheid die de leefomgeving ingrijpend beïnvloedt. (ter illustratie; de windmolens die bij Waddinxveen langs de A12 staan zijn 120 meter hoog)

Geluidsoverlast:
De geluidsgolven die grote windturbines produceren, met name het laagfrequente geluid, veroorzaken hinder en zelfs gezondheidsproblemen bij omwonenden tot op kilometers afstand van een windpark. Slaapproblemen, stress, hoofdpijn en concentratieproblemen zijn veelgehoorde klachten. De lage frequenties zijn moeilijk te weren en dringen door muren en ramen heen, waardoor de impact binnenin woningen voelbaar is.

Visuele verstoring:
De gigantische windturbines zullen het landschap domineren, belemmeren het uitzicht en kunnen een gevoel van beklemming veroorzaken. Vooral in poldergebieden met een open karakter is de visuele impact enorm. De constante beweging van de wieken, slagschaduw en het knipperende licht van de bebakening dragen allemaal bij aan de horizonvervuiling.

Waardedaling van woningen:
Onderzoek wijst uit dat windmolens in de directe omgeving van woningen de waarde met 10 tot 20% kunnen doen dalen. Vooral in de Noordpolder, die ingeklemd zit tussen dichtbebouwde gebieden, zal dat veel inwoners raken.

De impasse en de toekomst
De impasse tussen provincie en gemeente Lansingerland belemmert enerzijds de energietransitie, maar zet ook verschillende ontwikkelingstrajecten en woningbouwtrajecten binnen de gemeente op slot. Het bouwen van de broodnodige nieuwe woningen kan daarmee zomaar 2 jaar langer duren.

Lansingerland heeft alternatieven
Overigens voldoet de provincie allang aan de landelijke doelen voor het opwekken van windenergie op land uit het Energieakkoord. Daarmee zou er ruimte zijn voor Lansingerland om op andere manieren duurzame energie op te wekken, met minder negatieve gevolgen voor omwonenden dan windenergie. Door de bodemsamenstelling en de opbouw van de industrie in Lansingerland hebben technologieën zoals zonnepanelen en geothermie hier bijzonder veel potentieel. Ze lijken minder belastend voor de leefomgeving en minder verstorend voor het landschap.

Tijdlijn:

  • 2023: De provincie heeft de gebieden aangewezen en is in gesprek met de gemeente Lansingerland over de verdere invulling van de plannen.
  • 2024: Er is inspraak voor omwonenden en andere betrokkenen.
  • 2026: De provincie wil de definitieve plannen voor de windparken vaststellen.

De energietransitie is belangrijk, maar mag die ten koste gaan van de leefomgeving en het welzijn van omwonenden? Moderne windturbines, met hun enorme omvang en negatieve effecten, zijn wellicht niet de meest optimale oplossing voor Lansingerland. Zonne-energie en geothermie bieden een duurzaam en minder belastend alternatief.

Op de vraag waarom je als gedeputeerde juist met windenergie het verschil kan maken, antwoord Berend Potjer in een interview op de website van de Provincie Zuid-Holland: “Simpel gesteld: de gemeenten zijn verantwoordelijk voor de bebouwde kom en de provincie voor het gebied erbuiten. Energiebesparing en zon op dak spelen vooral binnen de bebouwde kom; windenergie erbuiten. Daarmee is wind een provinciale verantwoordelijkheid. Als het om windenergie gaat, spreken we vaak met gemeenten af dat zij de regie houden binnen de gemeentegrenzen. Dat is niet altijd makkelijk omdat er veel zorgen en misverstanden zijn over windenergie. Als een gemeente het niet aankan of aandurft, dan moeten wij als provincie onze verantwoordelijkheid nemen. Juist als er tegenwind komt moet je als bestuurder verantwoordelijkheid nemen en staan voor het publieke belang.’

Daarmee lijkt het er dus op dat de Provincie Zuid-Holland vanuit bestuurlijk oogpunt makkelijker kan inzetten op windenergie dan dat het alternatieven wil omarmen. Vraag blijft dus of de provincie kiest voor de kortste route of zal kiezen voor een toekomst die zowel goed is voor het milieu als voor de inwoners van Lansingerland.