Op 24 april onthulden Simon Fortuyn, wethouder van de gemeente Lansingerland en Floortje Hanneman, directeur bij Rijkswaterstaat de naam boven de ingang van de nieuwe tunnel in de A16: ‘Rottemerentunnel’. De tunnel maakt onderdeel uit van de A16 Rotterdam, de nieuwe verbinding tussen de snelweg A16 bij het Terbregseplein en de snelweg A13 bij Rotterdam The Hague Airport. De tunnel en snelweg worden eind 2025 opengesteld voor verkeer.
De gemeente Lansingerland is verantwoordelijk voor de naamgeving van de tunnel. De wethouder laat zich daarvoor adviseren door de namencommissie van de gemeente. De naam is een verwijzing naar het prachtige natuur- en recreatiegebied waar de tunnel doorheen loopt. Een gebied dat zo belangrijk is voor de inwoners van Rotterdam en Lansingerland. Floortje Hanneman van Rijkswaterstaat: ‘De naam is een mooi gebaar naar recreatiegebied Rottemeren. En hoewel de tunnel zelf een bouwkundig én duurzaam hoogstandje is dat gezien mag worden, ben ik blij dat hij voor het overgrote deel onzichtbaar is geworden. Want dat betekent dat de inpassingsplannen die we als samenwerkende bestuurlijke partijen maakten, realiteit zijn geworden. Daar ben ik enorm trots op.’
De Rottemerentunnel is ongeveer 2,2 km lang en loopt onder het Lage Bergse Bos in de gemeente Lansingerland en de rivier de Rotte door. De tunnel is inmiddels onder de grond verdwenen en niet meer zichtbaar. De naam van de tunnel is vanaf nu juist wel zichtbaar.
Rotte
De tunnel kruist de rivier de Rotte en is daar in twee fases aangelegd. De rivier is ter hoogte van de tunnel steeds over de halve breedte beschikbaar gebleven tijdens de werkzaamheden. Dit was een wens van het Hoogheemraadschap van Schieland & De Krimpenerwaard om de rivier beschikbaar te houden als waterafvoer, en ook gewenst voor de recreatievaart.
De bouw van de tunnel is gestart in 2020. In september 2023 was de laatste betonstort voor het laatste deel van het tunneldak en waren alle betonnen vloeren, wanden en het dak klaar. Daarna is de tunnel van binnen verder afgebouwd en ingericht met verkeers- en veiligheidssystemen. Denk bijvoorbeeld aan hittewerende bekleding, ventilatoren, camera’s, matrixborden en detectielussen in het wegdek.
Onder water
De tunnel is gemaakt met onderwaterbeton. In totaal zijn in anderhalf jaar tijd 52 olympische zwembaden aan beton gestort. Hier hebben honderden duikers in ploegendiensten dag en nacht aan gewerkt. Het grootste deel van de onderwaterbetonvloer is gewapend, iets dat nog niet eerder op deze schaal is vertoond. En dat is duurzaam en goed voor het milieu. De duikers werkten in de met water gevulde bouwkuipen. Zij maakten de koppen van funderingspalen en damwanden schoon. Ook legden zij wapeningsnetten, goed voor 14.000 ton aan staal.
Duurzaam
Het gebruiken van gewapend onderwaterbeton heeft een aantal voordelen. Zo zijn er veel minder kilo’s damwanden en minder heipalen en beton nodig en hoeft er minder grond te worden afgegraven. Er is ongeveer de helft minder aan beton nodig, omdat de onder water gebouwde vloer ook meteen de constructievloer is. Dat is beter voor het milieu en in tijden van grondstof schaarste een prettige bijkomstigheid. Bovendien zijn er minder logistieke bewegingen voor de aan- en afvoer van materiaal nodig geweest. Ook hoefde er tijdens het uitgraven van de bouwputten geen grondwater uit de omgeving onttrokken te worden. De bouwkuipen werden gevuld met oppervlaktewater.
Energieneutraal
De tunnel (en de snelweg) is energieneutraal, iets dat nog niet eerder op deze schaal is vertoond. Bij een energieneutrale tunnel wordt net zoveel energie opgewekt als er wordt verbruikt. Er zitten namelijk wel 54 systemen in een tunnel. Bij de Rottemerentunnel komt straks alle energie die nodig is van zonnepanelen. Het gaat om wel 20.000 m² aan zonnepanelen. Net zoveel als 4 voetbalvelden. Verder werken in de Rottemerentunnel de meeste installaties op gelijkspanning in plaats van wisselspanning. Dat scheelt kabels en omvormers, en dús materiaal en onderhoud. Maar ook lichter asfalt, een speciale coating op de muren en zuinige LED-verlichting zijn slimme oplossingen om het lichtverbruik en dus energieverbruik te verminderen.
Groen ingepakt
Op het dak van de tunnel komen bomen en struiken. De grond is hergebruikt binnen het project en heeft daarvoor maanden moeten rijpen om het geschikt te maken. Rijkswaterstaat start in het vierde kwartaal van dit jaar met het planten van bomen en groen op het tunneldak. In een speciale proeftuin naast het bezoekerscentrum Expo A16 is onderzocht welke boomsoorten het goed doen op het tunneldak. Het groenontwerp voor het tunneldak sluit aan op dat van de kwaliteitsimpuls voor het Lage Bergse Bos. Die wordt uitgevoerd door het Recreatieschap Rottemeren.
Testen
De komende periode worden alle systemen in de tunnel getest. Want het moet natuurlijk wel veilig zijn om de tunnel te gebruiken. De tunnel krijgt elke 100 meter een vluchtdeur die uitkomt op een vluchtgang. Daarnaast hangt er elke 50 meter een hulppostkast. Ook wordt er met alle hulpdiensten geoefend voordat de snelweg en de tunnel eind 2025 geopend kunnen worden. De bediening van de tunnel gebeurt op afstand vanuit de verkeerscentrale in Rhoon.
Bekijk hieronder de videoreportage van de onthulling.
