De provincie Zuid-Holland wil binnen een paar jaar een windmolenpark in de gemeente Lansingerland en heeft drie mogelijke plekken aangewezen, die nu verder onderzocht worden. Tot onvrede van de gemeente, die nu – naar eigen zeggen – plannen voor woningbouw en opvang van Oekraïners in de ijskast moet zetten. “We vinden dit onbestaanbaar.”
Het grootste pijnpunt is een enorm grasveld naast het station van Lansingerland. ‘Bleizo’ is de ideale plek voor nieuwe woningen, als je het aan burgemeester Pieter van de Stadt vraagt. In de gemeente is een groot tekort aan woningen. Er zijn daarom plannen om hier vijfduizend woningen te bouwen, waarvan 1.500 sociale huurwoningen. Maar dat gaat niet samen met grote windturbines.
De provincie wil graag windmolens bouwen, en dat is een langslepende zaak. Al in 2012 zijn er afspraken gemaakt om in de regio Rijnmond 720 megawatt stroom op te wekken met windmolens. In Lansingerland zou het gaan om 12 megawatt en Bleizo zou de beste plek zijn. Ook de gemeente Lansingerland heeft voor die plannen getekend. Nu krabbelt de gemeente terug, de woningnood is te nijpend.
‘Best bereikbare windmolens van Nederland’
Bleizo is veel geschikter voor woningen dan voor windmolens, vindt de burgemeester. Het gebied is met openbaar vervoer en de auto goed bereikbaar. In 2019 is hier voor 80 miljoen euro het treinstation Lansingerland-Zoetermeer gebouwd.
“Het is een binnenstedelijke locatie, met alle openbaar vervoer beschikbaar. Deze grond is gemeentelijk bezit. Juist hier kunnen we ook de hoogte in bouwen, zodat we veel woningen kunnen bouwen waar behoefte aan is: voor ouderen en starters bijvoorbeeld”, legt de burgemeester uit.
“Natuurlijk hebben we twee grote opgaven: de energietransitie en de woningbouw. In de overvolle Randstad zullen we keuzes moeten maken. Maar bij openbaar vervoer moet je woningen bouwen”, zegt de burgemeester duidelijk. “Anders krijg je hier de best ontsloten windmolens van Nederland. Daar zet je geen station van 80 miljoen euro voor neer. Dat zou zonde van de investering zijn.”
‘Woekeren met de ruimte’
Ook de provincie Zuid-Holland wil graag veel woningen bouwen. Tussen 2022 en 2030 moeten er ruim 235.000 woningen bij komen, waarvan zo’n 93.000 in de regio Rotterdam, waar ook Lansingerland onder valt. “De provincie is al best druk, dus je moet woekeren met de ruimte”, zegt gedeputeerde Berend Potjer van de provincie Zuid-Holland hierover.
“De gemeente heeft samen met de provincie een aantal locaties aangegeven waar woningen gerealiseerd kunnen worden”, zegt Potjer. “Op deze plek waren windmolens voorzien, dus die moet je dan ook realiseren. Dan kun je wel andere plannen maken, maar laten we eerst plannen uitvoeren voor we andere plannen gaan verzinnen. Toen het station was gebouwd, was al bekend dat dit een windmolenlocatie was. Woningen waren toen nog niet in beeld.”
Daarnaast vraagt de gedeputeerde zich af in hoeverre Bleizo-West inderdaad zo geschikt is voor woningbouw. “Je zit naast een snelweg, naast een spoorweg. Dan kun je best veel overlast hebben. We hebben woningen nodig, maar ook energie. En die energie is ook nodig om woningbouw mogelijk te maken. Er is al best wel een tekort aan stroom en dat wordt steeds nijpender. Dus moeten we ervoor zorgen dat, als mensen ergens gaan wonen, ze ook hun koelkast, verwarming en koffiezetapparaat aan kunnen zetten.”
Andere locaties
De provincie vroeg de gemeente eerder om met alternatieve locaties voor windmolens te komen. Maar het college van Lansingerland zei op haar beurt in juni 2023 voorlopig af te zien van het plaatsen van windmolens binnen de gemeentegrenzen.
Daar gaat de provincie niet mee akkoord. Via een brief aan de gemeente Lansingerland en Zoetermeer liet de provincie eerder al weten dat – naast Bleizo-West – ook de locaties Kruisweg en Noordpolder (Berkel en Rodenrijs), nu verder worden onderzocht om te zien welke het meest geschikt is voor windenergie.
“We waren al druk bezig met Lansingerland hoe we dit zo goed mogelijk kunnen vormgeven”, zegt gedeputeerde Potjer daarover. “We hadden gehoopt dat Lansingerland dit zelfstandig zou oppakken. Maar na elf jaar zeggen wij dat dit te langzaam gaat. Dus wij pakken het over, en de gemeente kan meepraten.”
Noordpolder en Kruisweg
Maar ook met die andere twee plekken is de gemeente het niet eens.
“De provincie heeft gelijk dat die windmolens ergens moeten komen. Maar je moet ze wel daar neerzetten waar het logisch is”, zegt burgemeester van de Stadt. “De provincie benoemt Kruisweg als een mogelijkheid, maar daarvan zegt een rapport dat dit moeilijk wordt. En als burgemeester van deze gemeente zeg ik dan ook nog eens: deze mensen hebben al een enorm bedrijventerrein áchter hun huis gekregen; vóór hun huis ook nog windmolens neerzetten, wordt dan een hele opgave. En dat allemaal in een gebied dat bestemd is voor natuur en recreatie.”
De burgemeester zegt daarnaast dat het opwekken van energie en het bouwen van huizen ook prima samen kan gaan, mits het gaat om een andere vorm van energie. “Met zonnepanelen op de daken heb je bijvoorbeeld veel meer mogelijkheden. Dan doe je dit niet in plaats van huizen, maar óp de huizen.”
Ook over de laatste mogelijke locatie, Noordpolder, is Van de Stadt niet te spreken. “Dat is piepklein en grenst direct aan woningen in Berkel.”
De gemeente wil hier flexwoningen plaatsen voor speciale doelgroepen, zoals Oekraïners en mensen die met spoed een huis nodig hebben. “Dit besluit van de provincie brengt alle andere maatschappelijke opgaven, zoals woningbouw en opvang, in de knel. Ze blokkeren alles op deze manier.”
Volgens de gedeputeerde is dat niet het geval. “Het duurt best lang voor een windmolen gerealiseerd kan worden; gemiddeld zes tot acht jaar. Dus al die tijd kun je daar Oekraïners vestigen”, zegt Potjer.
In 2025 meer duidelijkheid
In 2025 wordt de knoop doorgehakt of er in Lansingerland windmolens komen. Dan wordt de definitieve locatie voor de windturbines gekozen. Het totale proces, van de besluitvorming tot de bouw, gaat daarna nog zo’n vijf jaar duren.
Dit is een verhaal van onze mediapartner Rijnmond
Vrijdagavond 12 januari om 1800 uur op radio Lansingerland een interview met gedeputeerde Potjer
